عهد و پیمانی همیشگی با معشوق

یکی از دغدغه های جدی منتظران این است که زندگی شان رنگ و بوی زندگی مهدوی بگیرد. ما همیشه به دنبال این هستیم، که بدانیم زندگی مهدوی چه نوع زندگی ای است؟ یكى از راه هاى ارتباط معنوى با امامان معصوم(علیهم السلام) مخصوصاً امام زمان (عجل الله فرجه)، دعا و توسل به اهل بیت (علیهم السلام)، به ویژه ساحت مقدس امام زمان(عجل الله فرجه) است. از این رو یكى از وظایف شیعیان در زمان غیبت دعا كردن براى امام زمان (عجل الله فرجه)، بیان شده است. مانند برخى از دعاها، دعای عهد، زیارت آل یاسین، زیارت جامعه و دعاى فرج، که از اهمیت ویژه‏اى برخوردار است. (1)

ادعیه ای مخصوص حضرت صاحب الأمر(عجل الله فرجه)، ادعیه ای است، با مضامین والا. مانند زیارت جامعه که یکی از متقن ترین، جامع ترین و صحیح ترین متون زیارتی شیعه به شمار می آید. و إنشاالله در فرصتی مناسب به شرح زیارت جامعه نیز می پردازیم. و ما در این مجال بر آنیم تا از فضیلت و ارزشمندی دعای عهد، که به عبارتی عهدنامه شیعه با امام زمانش است، صحبت کنیم. عهدنامه ای که می تواند به خودی خود، راه وصول و دستیابی ما به تنها منجی عالم بشریت، قرار گیرد.

رنگ و بوی زندگی مهدوی از لابه لای دعای عهد

بهترین مسیر که زندگی، رنگ و بوی زندگی مهدوی بگیرد، در دعای عهد ترسیم شده است. در دعای عهد، فضیلت های مختلفی وجود دارد و ابعاد مختلف زندگی مهدوی رقم خورده است.

دعای عهد، اول مسیری را که برای زندگی رقم می زند، خداشناسی است. شروع این دعا با اوصاف خداست. کسی که می خواهد امام زمانش را بشناسد اول باید خدا را بشناسد. در دوران غیبت بسیار سفارش شده است، که دعای «اللهم عرفنی نفسک......؛ خدایا خودت را به من بشناسان، که اگر تو را نشناسم پیامبرت را نمی شناسم و اگر پیامبر را نشناسم، حجتت را نمی شناسم و اگر حجت خدا را نشناسم، از دین گمراه می شوم» را زیاد بخوانید.(2)

خداشناسی، مقدمه امام شناسی است. انسانی که به دنبال امام عصر (عجل الله فرجه) است باید انسانی توحیدی و خداشناس و باتقوا باشد. دعای عهد به تعبیری مرامنامه شیعه ولایتمداری است که آرزومند دیدار دلدار خویش است. این شیعه سراپا تقصیر، هر روز صبح دست هم عهدی به سوی آن یگانه حجت خدا بر روی زمین، دراز می کند، تا پیمان و عهدش را، روز به روز محکم تر و استوارتر گرداند.

فضیلت دعای عهد

این دعا در زمره ادعیه منقول از حضرت امام صادق (علیه السلام) است، که حراست از آن و ذکر مداومش در عصر غیبت تأکید شده است؛ و ایشان فرموده اند: هر کس چهل بامداد این دعا را بخواند، از یاران حضرت قائم (عجل الله فرجه) خواهد بود و اگر پیش از ظهور آن حضرت از دنیا برود، خداوند متعال او را زنده خواهد کرد، تا در رکاب آن حضرت جهاد نماید و به شماره هر کلمه از این دعا پاداش هزار کار پسندیده برایش نوشته می شود و هزار کار ناپسند از پرونده او محو می گردد. (3)

عالمان ربانی به پیروی از این حدیث، خواندن این دعا را در سیره عبادی خود قرار داده اند و هر صبح جزء تعقیبات دائمیِ نماز صبح آنهاست. چنان چه حضرت امام خمینی (رحمة الله علیه) این گونه بودند و در اواخر عمر شریفشان به یكی از نزدیكانشان مرتب می فرمودند:

« صبح ها سعی كن این دعا، «دعای عهد» را بخوانی؛ چون در سرنوشت (عاقبت به خیری) دخالت دارد.»

خواندن این دعا، در ثواب و اجر مانند آن است که در خدمت ایشان حاضر باشی و در آنچه فرموده باشند، اطاعت و نصرت آنان را کرده باشی. تجدید عهد، موجب اثبات، کمال، اخلاص و ایمان می شود و هم چنین موجب توجه خاص و نظر آن حضرت نسبت به بنده می گردد.

در انتظار حقیقی محبوب

منتظر واقعى هر لحظه انتظار محبوب را مى‏كشد و از خدا مى‏خواهد كه هر چه زودتر او را برساند. بنابراین دعاى فراوان براى فرج آن حضرت، از وظایف همیشگى منتظران مى‏باشد. اگر انسان منتظر، محبوب خویش را نیابد، سعی می كند عدم دوری محبوب خویش را از طریق دیگری مانند تلفن و نامه جبران نماید؛ تا اگر به ملاقات او موفق نشده است، لااقل ارتباط ضعیفی با او داشته باشد.

هم چنین منتظر امام زمان (عجل الله فرجه) وقتی موفق به زیارت آن حضرت نمی شود، از طریق خواندن دعای ندبه، زیارت آل یاسین، دعای عهد كه از طرف بزرگان بسیار توصیه شده است، ارتباط خود را با آن حضرت حفظ می كند. و یکی از دعاهایی که می تواند ارادت شیعه را به مولایش نشان دهد، دعای عهد است. چراکه این دعا تنها دعایی است که، طبق روایات، استمرار در خواندن آن سفارش فراوان شده است. و یکی از شرط های رسیدن به کمال از طریق این دعا، در مستمر خواندن دعا می باشد. علاوه بر این، دعا براى تسریع در فرج امام زمان(عجل الله فرجه)، به وسیله آن حضرت نیز توصیه شده است.

رسم عاشقی

عهد و پیمان و میثاق با امام از مضامین این دعاست. عهد در زندگی منتظر باید همیشگی باشد. وقتی زندگی بر مبنای انتظار شکل گرفت عهد، دائمی و همیشگی می شود. منتظر واقعی هرگز از عهدش با امام رویگردان نمی شود. قرائت صبحگاهی این دعا با توجه به اینکه از سوی معصوم سفارش شده است، موجب می شود که فراموش نکنیم، پیش از هر کس با امام خود عهد بستیم و اولویت عهد با امام را بر همه پیمان ها حفظ کنیم؛ چرا که:

                 رسم عاشق نیست با یک دل، دو دلبر داشتن                    یا ز جانان یا ز جان، باید دل برداشتن

پی نوشت:

1. منتهى‏الامال، صفحات 559 و 562.

2. ترجمه و تلخیص منتخب الأثر، صفحه220.

3. بحارالانوار، جلد 99، صفحه11.

سمیرا باقری      

بخش مهدویت تبیان

منابع:

ترجمه و تلخیص منتخب الأثر، آیت الله صافی گلپایگانی.

بحارالانوار، علامه محمد باقر مجلسی.

منتهى‏الامال، شیخ عباس قمی.

نرم افزار جامع نور.